Spotkanie historyczne i uroczystość wręczenia Medalu „Pro Patria” w Muzeum Dulag 121

Przez wiele miesięcy placówki kulturalne funkcjonowały w specyficznej rzeczywistości, działając online. Na szczęście wracamy, krok po kroku, do rzeczywistości znanej z czasów przed pandemią. Także pruszkowskie Muzeum Dulag przygotowało interesującą propozycję, zaplanowaną na piątek 23 VII 2021. Więcej o niej w materiale dostarczonym przez organizatorów oraz na plakacie.

Spotkanie historyczne i uroczystość wręczenia Medalu „Pro Patria”

Krzysztof Rymuza Starosta Pruszkowski, Stowarzyszenie Polskich Kombatantów w Pruszkowie i Muzeum Dulag 121 zapraszają na pierwsze spotkanie historyczne w tym roku, które odbędzie 23 lipca o godz. 17.00 w sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w Pruszkowie przy ul. Drzymały 30 (wejście od al. Niepodległości). Ceremonii wręczenia Medalu „Pro Patria” będzie towarzyszyć wykład dr. hab. Patryka Pleskota „Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie (1946-1955) – bezprawne narzędzie komunistycznej władzy w Polsce” oraz prezentacja książki pt. „Wychodząc z cienia. Historia Bolesława Pajączka ps. Groźny”.

Uroczystość zainauguruję wykład Patryka Pleskota, który wprowadzi w temat działalności Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie. Sieć Wojskowych Sądów Rejonowych, funkcjonujących od początku 1946 r., służyła jednemu, nadrzędnemu celowi: ugruntowaniu władzy komunistów w powojennej Polsce. By to osiągnąć, należało rozprawić się z rozmaitymi wrogami nowego systemu: od podziemia niepodległościowego, przez opozycję polityczną, po zwykłych obywateli oskarżanych o „szpiegostwo” czy „dywersję”. Mimo teoretycznie wojskowej natury, WSR skazywały w zdecydowanej większości cywilów. Najważniejszym i największym WSR był ten ulokowany w Warszawie. To tu organizowano głośne procesy polityczne, w których wyroki słyszały takie postacie, jak rtm. Witold Pilecki czy bp Czesław Kaczmarek. Nie można jednak zapominać o tysiącach innych skazanych w rozprawach, które nie miały nic wspólnego z elementarnymi zasadami praworządności. Stołeczny WSR stał się instytucją do ogłaszania wyroków wydawanych na polityczne zamówienie. Należy go uznać za jeden z najwyraźniejszych symboli bezprawia komunistycznego wymiaru sprawiedliwości. Bezprawia, które samo nie zostało osądzone do dziś.

Po zakończeniu wykładu nastąpi rozdanie Medalu „Pro Patria” osobom zaangażowanym w działalność Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Pruszkowie z udziałem Szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Jana Józefa Kasprzyka. 

W czasie spotkania zostanie również zaprezentowana książka wydana nakładem Muzeum Dulag 121 „Wychodząc z cienia. Historia Bolesława Pajączka ps. Groźny”. Publikacja przybliża sylwetkę zmarłego w 2007 r. mieszkańca Pruszkowa, który w latach 1939-1949, jako żołnierz tajnych zbrojnych organizacji niepodległościowych ZWZ-AK, BCh, ROAK, WiN i KWP, walczył najpierw z niemieckim okupantem, a następnie z sowieckim reżimem na terenie powiatu kozienickiego. Był także ofiarą komunistycznego aparatu terroru. Tą publikacją Muzeum Dulag 121 pragnie przypomnieć losy jednego z zasłużonych bohaterów lokalnej historii, który był jednym z inicjatorów powstania Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Pruszkowie, wieloletnim członkiem asysty pocztu sztandarowego, a także instruktorem Miejsc Pamięci Narodowej i pomników w czasie rajdów historyczno-patriotycznych „Szlakiem Naszej Historii” organizowanej przez SPK i SZŻAK. Książka powstała na podstawie rękopisu Bolesława Pajączka oraz w oparciu o przeprowadzoną kwerendę w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie i Kielcach. Ponadto, publikacja została wzbogacona o obszerny kontekst historyczny, który pomaga zrozumieć czytelnikowi losy Bolesława Pajączka na tle epoki, w której przyszło mu żyć i walczyć.